Ο ήρωας της Πίνδου Κωνσταντίνος Δαβάκης


Με μια σεμνή, λιτή και έμφορτης συγκίνησης τελετή την Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2013 στο 22o χιλιόμετρο της Επαρχιακής Οδού Αρεόπολης – Γερολιμένα (στα Κεχριάνικα) η προτομή του ήρωα της Πίνδου Κωνσταντίνου Δαβάκη επανατοποθετήθηκε στο σημείο από το οποίο στις αρχές του χρόνου – 17 Ιανουαρίου 2013 - είχε κλαπεί.

Η νέα μαρμάρινη προτομή, δημιούργημα του μανιάτη Μιχάλη Κάσση χρηματοδοτήθηκε από το Γενικό Επιτελείο Στρατού.

Παρουσία του Υφυπουργού Εθνικής Άμυνας Θανάση Δαβάκη, του Δημάρχου Ανατολικής Μάνης Πέτρου Ανδρεάκου, της Αντιπεριφερειάρχου Αδαμαντίας Τζανετέα, του Διοικητή της Δ΄ Μεραρχίας Υποστράτηγου Χατζημιχαηλίδη Σεραφείμ, των Διοικητών του ΚΕΕΜ Σπάρτης Δημήτρη Μακρή και του 3oυ Τάγματος Γυθείου Χαράλαμπου Συνοδινού, των Αντιδημάρχων του Δήμου Ανατολικής Μάνης Γεωργίας Λυροφώνη, Δημήτρη Ανδρείκου, Γεώργιου Εξαρχάκου, Μιχάλη Κατσιβέλη, του Προέδρου του Δ.Σ. Χρήστου Αναστασάκου, των Δ.Σ. Κατερίνας Κολοκοτρώνη, Ελένης Δρακουλάκου, Αντώνη Κουμεντάκου, Αλέξανδρου Καπασούρη, Παναγιώτη Κοκκοράκη, Νίκου Μαυροειδόγγονα, του Διευθυντή του Κ.Υ. Αρεόπολης Ανάργυρου Μαριόλη, εκπροσώπων Τ.Κ. του Δήμου, προέδρων και εκπροσώπων μανιάτικων συλλόγων και δημοτών, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μάνης κ.κ. Χρυσόστομος συνεπικουρούμενος από κληρικούς τέλεσε την επιμνημόσυνη δέηση.

Στη συνέχεια μαζί με τον Υφυπουργό Εθνικής Άμυνας και τον Δήμαρχο Ανατολικής Μάνης πραγματοποίησαν τα αποκαλυπτήρια της επανατοποθετημένης προτομής του Κωνσταντίνου Δαβάκη.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην εκδήλωση παραβρέθηκε και αντιπροσωπεία του Πολιτιστικού Συλλόγου Ασή Γωνιάς με επικεφαλής τον Πρόεδρο Νικολακάκη Στέλιο, οι οποίοι με δική τους πρωτοβουλία και τιμώντας τον ήρωα μανιάτη Κωνσταντίνο Δαβάκη, ήρθαν από την Κρήτη αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά, ότι οι δεσμοί Κρήτης - Μάνης είναι ισχυρότατοι και ότι σημαντικά ιστορικά γεγονότα πάντοτε ενώνουν τους δύο τόπους.

Τους παρευρισκόμενους χαιρέτησε και ευχαρίστησε ο Δήμαρχος Ανατολικής Μάνης Πέτρος Ανδρεάκος. Εκπρόσωπος του ΓΕΣ διάβασε το βιογραφικό του ήρωα. Ο εκπρόσωπος της οικογένειας Δαβάκη Πλάτων Δαβάκης (πρώτος εξάδελφος του Κ. Δαβάκη) από την πλευρά του μεταφέροντας τις ευχαριστίες των συγγενών αναφέρθηκε στην προσωπικότητα και στην πορεία του Κωνσταντίνου Δαβάκη. Ο δημιουργός της νέας προτομής Μιχάλης Κάσσης με λόγια απλά και ενθουσιώδη συνέδεσε τους αγώνες τους ήρωα με το σήμερα.

Ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Αθανάσιος Δαβάκης, τόνισε ότι με την εκδήλωση που διοργανώθηκε «τιμούμε τον Αντισυνταγματάρχη και παίρνουμε δύναμη για να προχωρήσουμε».

Ο μικρός Κυριάκος Κυριακουλέας με την στεντόρια φωνή του απέδωσε ποίημα αφιερωμένο στον μανιάτη ήρωα.

Στεφάνια κατέθεσαν ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, ο Δήμαρχος Ανατολικής Μάνης, η Αντιπεριφερειάρχης Λακωνίας, ο εκπρόσωπος της οικογένειας Δαβάκη, ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Κοίτας (Αλμυράντες Μιχαήλ) και ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ασή Γωνιά. Τιμές απέδωσαν άγημα και φιλαρμονική του στρατού.

Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης ήταν Έλληνας στρατιωτικός, συνταγματάρχης πεζικού και ήρωας του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940. Γεννήθηκε στα Κεχριάνικα Λακωνίας το 1897 και πέθανε στην Αδριατική θάλασσα τον Ιανουάριο του 1943.

Γιος δασκάλου, γεννήθηκε το 1897 στα Κεχριάνικα Λακωνίας και σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων (από την οποία αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός πεζικού, την 1η Οκτωβρίου του 1916) αλλά και στην Ανωτάτη Σχολή Πολέμου της Αθήνας, και στο Παρίσι (γαλλική Σχολή Αρμάτων).
Έλαβε μέρος στο Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όπου διακρίθηκε για την τόλμη και την ανδρεία του στο μακεδονικό μέτωπο (μάχες Σκρα και Δοϊράνης).

Η υγεία του υπέστη σοβαρή επιδείνωση εξαιτίας της επίδρασης των ασφυξιογόνων αερίων. Το 1918 προβιβάστηκε σε λοχαγό επ' ανδραγαθία. Έλαβε μέρος και στη Μικρασιατική Εκστρατεία όπου το 1921 διακρίθηκε στη μάχη των υψωμάτων του Αλπανός, και τιμήθηκε με το Χρυσούν Αριστείο Ανδρείας.

Στο διάστημα μεταξύ 1922 και 1937 υπηρέτησε ως επιτελάρχης της 2ης Μεραρχίας και του 1ου Σώματος Στρατού. Φοίτησε και δίδαξε σε στρατιωτικές σχολές και συνέγραψε διατριβές για τη στρατιωτική ιστορία και την τακτική των τεθωρακισμένων. Το 1931 πήρε το βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Στις 30 Δεκεμβρίου του 1937 και μετά από μεγάλες αναρρωτικές άδειες, αποστρατεύθηκε για λόγους υγείας και τέθηκε σε πολεμική διαθεσιμότητα.

Η δράση του στην Πίνδο

Όταν, τον Αύγουστο του 1940, συντελέστηκε η μερική επιστράτευση, ο Δαβάκης ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία και τοποθετήθηκε διοικητής του 51ου Συντάγματος Πεζικού και στη συνέχεια του Αποσπάσματος Πίνδου (αποτελούμενου από το 51ο ΣΠ υπό άλλον διοικητή και διάφορες μικρομονάδες) το οποίο είχε ως έδρα το Επταχώριο Πίνδου. Η διοίκηση των ελληνικών δυνάμεων ανατέθηκε στον Βασίλειο Βραχνό.

Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου του 1940, οπότε εκδηλώθηκε η ιταλική εισβολή, ο Δαβάκης αντιμετώπισε την 3η Ιταλική Μεραρχία Αλπινιστών ΤΖΟΥΛΙΑ με ένα απόσπασμα 2.000 ανδρών, υπό τις εντολές και τις οδηγίες του Τμήματος Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας. Η τακτική του σε ολόκληρη την έκταση της ζώνης ευθύνης του (35 χιλιόμετρα) ήταν αμυντική, και μάλιστα έκανε υποχρεωτικό ελιγμό, αναμένοντας ενισχύσεις.

Την 1η Νοεμβρίου 1940, οπότε έφτασαν οι ενισχύσεις που περίμενε ο Δαβάκης, οι ελληνικές δυνάμεις έκαναν αντεπίθεση και κύκλωσαν τις ιταλικές, που αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Κατά την αντεπίθεση αυτή, και συγκεκριμένα την 6η ημέρα από την έναρξη των επιχειρήσεων, στον Προφήτη Ηλία Κάντσικου (μετέπειτα Δροσοπηγής), ο Δαβάκης τραυματίστηκε στο στήθος. .

"Στον αξιωματικό που τον πλησίασε για να τον περιποιηθεί πρόσταξε, μαζεύοντας όσες δυνάμεις τού 'μεναν ακόμα: "Άσε με εμένα, πες με πεθαμένο! Και κοίτα να μη σου πάρουν τις θέσεις! Τράβα!" Στη συνέχεια τον μετέφεραν αναίσθητο με το φορείο στο Επταχώρι. Ο τραυματισμός του τού προκάλεσε προβλήματα σε συσχετισμό με την παλαιά στηθική του νόσο. Έτσι χρειάστηκε να αποχωρήσει από το μέτωπο, όπου τον αντικατέστησε ο τότε ταγματάρχης Ιωάννης Καραβίας.

Η νίκη του αποσπάσματος του Δαβάκη είχε αποφασιστική σημασία στην έκβαση του πολέμου. Μάλιστα θεωρήθηκε η πρώτη ήττα του άξονα. Η επιτυχία του Δαβάκη συνίσταται "στην άμεση διάγνωση ενός τακτικού λάθους που έκανε ο Ιταλός μέραρχος να προχωρήσει γοργά προς τη Σαμαρίνα χωρίς να καλύψει το πλευρό της φάλαγγάς του". Ο Δαβάκης το είδε αμέσως και από τη δεύτερη μέρα του σκληρού αγώνα ήταν σίγουρος ότι χάρη σ' αυτό το λάθος "θα μάντρωνε τους Ιταλούς".

Σύλληψη και θάνατος

Κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης νοσηλείας του Δαβάκη, οι πολεμικές επιχειρήσεις έληξαν και η χώρα βρέθηκε υπό κατοχή. Τον Δεκέμβριο του 1942, και ενώ ακόμα νοσηλευόταν στην Αθήνα, ο Δαβάκης συνελήφθη ως όμηρος από τις ιταλικές αρχές κατοχής, μαζί με πολλούς διακεκριμένους αξιωματικούς, γιατί θεωρήθηκαν ύποπτοι αντιστασιακής δράσης. Οι συλληφθέντες επιβιβάστηκαν στην Πάτρα στο ατμόπλοιο Τσιτά ντι Τζένοβα (Πόλη της Γένοβα) για να μεταφερθούν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία.

Το πλοίο αυτό τορπιλίστηκε από συμμαχικό υποβρύχιο και βυθίστηκε στα ανοιχτά των νότιων αλβανικών ακτών, με αποτέλεσμα να πνιγούν οι επιβαίνοντες στα νερά της Αδριατικής. (Ιανουάριος 1943). Το πτώμα του Δαβάκη περισυνελέγη, αναγνωρίστηκε και ετάφη στον Αυλώνα. Μεταπολεμικά τα οστά του διακομίστηκαν και ενταφιάστηκαν στην Αθήνα.

Ιδέες και ευρύτερο έργο

Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης υπήρξε από τους πρωτοπόρους της ιδέας της μηχανοκίνησης του πεζικού και της χρησιμοποίησης αρμάτων ως κύριου όπλου για τη διάσπαση και καταδίωξη του εχθρού, καθώς πρόκρινε την ευελιξία των μηχανοκίνητων μονάδων έναντι της γραμμής οχυρών. Για τον Δαβάκη ήταν απαραίτητη όχι μόνο η μηχανοκίνηση του στρατού, αλλά και η συνεργασία των στοιχείων του, δηλαδή των διαφόρων όπλων και της Αεροπορίας.

Στο συγγραφικό έργο του Δαβάκη περιλαμβάνονται βεβαιωμένα τα εξής έργα:

«Τα Αρματα Μάχης» [1928], «Ο Στρατός του Μέλλοντος» [1934] για πολλούς το σημαντικότερο έργο του, «Χημικός και Αεροχημικός Πόλεμος» [1935], «Εγχειρίδιον Τακτικής Πεζικού» [1937], «Εγκόλπιον Ομαδάρχου Πεζικού» [1938], «Εγκόλπιον Αξιωματικού Πεζικού» [1938], «Νυκτεριναί Επιχειρήσεις» [1939], «Εγκόλπιον Διοικητού Τάγματος Πεζικού» [1940].

Επίσης συνέγραψε άρθρα και μελέτες σε διάφορα στρατιωτικά περιοδικά μερικά απ' τα οποία είναι:

«Η ισχύς του πυρός του Πεζικού» στη Γενική Στρατιωτική Επιθεώρησις [Φεβρ.-Μαρτ. 1926], «Η Αμυνα του Εδάφους» ΓΣΕ [Νοεμ. 1926], «Τα εν Ισπανία πολεμικά γεγονότα» ΓΣΕ [Απρ.1937], «Τα μηχανοκίνητα μέσα» ΓΣΕ [Ιουν. 1937], «Μάχη των αρμάτων πεζικού» ΓΣΕ [Αυγ. 1937], «Το πεζικόν του αέρος» ΓΣΕ [Νοεμ. 1937], «Η δράσις της Ιταλικής αεροπορίας κατά τον Ιταλοαιθιοπικόν πόλεμον» ΓΣΕ [Δεκ. 1937], «Το ορεινόν έδαφος» ΓΣΕ [Ιαν. 1938], «Μια γνώμη επί της συνοδείας Διμοιρίας και Λόχου» στην Επιθεώρηση Πεζικού [Μάιος-Ιούνιος 1929], «Παράδειγμα τακτικού θέματος εφαρμογής» ΕΠ [Ιουλ.-Αυγ. 1929], «Τακτικό θέμα: Επίθεση τάγματος πεζικού υποστηριζόμενου από διμοιρία αρμάτων» ΕΠ [Μαρ.-Απρ. 1930], «Σκέψεις για τη σύνταξη προγραμμάτων εκπαιδεύσεως πεζικού» ΕΠ [Ιουλ-Αυγ.-Σεπ.-Οκτ. 1930], «Ενέργεια αποβατικού αγήματος καταστροφής» ΕΠ [Νοεμ.-Δεκ. 1930], «Ενέργεια αποβατικού αγήματος καταστροφής» ΕΠ [Ιαν.-Φεβρ. 1931], «Το Πεζικόν και τα άλλα Όπλα» Στρατιωτική Επιθεώρηση [Φεβρ. 1938], «Ο Ηγήτωρ» ΣΕ [ Μάιος 1938], «Η Αξία των Ηθικών Δυνάμεων» ΣΕ [Οκτ. 1938], «Παρατηρήσεις επί του οπλισμού του πεζικού» ΣΕ [Φεβρ. 1939], «Τα Πρώτα Διδάγματα του Γερμανοπολωνικού Πολέμου» ΣΕ [Αυγ. 1939], «Η νεωτέρα τακτική» Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια [1937], «Η δράσις της Αεροπορίας εν συνδυασμώ με το Πεζικόν» ΜΣΝΕ [1937], «Ο χημικός πόλεμος παρά τοις αρχαίοις» ΜΣΝΕ [1937], «Συμπεράσματα εκ της συγκρίσεως της κατά τον πόλεμον 1914-1918 αποδόσεως των αγγλικών και γαλλικών αρμάτων» ΜΣΝΕ [1937], «Ο βακτηριολογικός πόλεμος» ΜΣΝΕ [1938], «Επίδρασις του εδάφους επί των στρατιωτικών επιχειρήσεων» ΜΣΝΕ [1938], «Τα άλματα του Πεζικού» ΜΣΝΕ [1938], «Το Πεζικόν εν αμύνη επί σταθεροποιηθέντων μετώπων» ΜΣΝΕ [1940], «Πώς διοικείται ο Έλλην στρατιώτης» ΜΣΝΕ [1940], «Ο πεζός και η μάχη» ΜΣΝΕ [1940].

Και τέλος τη 19η Μαρτίου 1935 κατέθεσε το βαρυσήμαντο προφητικό :

«Υπόμνημα Επί Της Αμύνης Των Συνόρων».